Nên thành lập công ty hay hộ kinh doanh?

Hộ kinh doanh và mô hình doanh nghiệp là hai phương thức đăng ký kinh doanh phổ biến hiện tại và có sự khác nhau rõ rệt về cơ cấu tổ chức, quy mô kinh doanh và nghĩa vụ kê khai, nộp thuế...Vậy khi có mong muốn khởi sự kinh doanh thì nên thành lập hộ kinh doanh hay doanh nghiệp? Qua bài viết này, công ty Luật Innosight sẽ phân tích về những sự khác nhau đó để bạn có quyết định đúng đắn nên thành lập hộ kinh doanh hay doanh nghiệp.

Khái quát chung về công ty, doanh nghiệp và hộ kinh doanh

Hộ kinh doanh:

Theo Nghị định 78/2015/NĐ-CP, Hộ kinh doanh do một cá nhân hoặc một nhóm người gồm các cá nhân là công dân Việt Nam đủ 18 tuổi, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, hoặc một hộ gia đình làm chủ, chỉ được đăng ký kinh doanh tại một địa điểm, sử dụng dưới mười lao động và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh doanh.

Về tên hộ kinh doanh:

Tên hộ kinh doanh bao gồm hai thành tố sau đây: Loại hình “Hộ kinh doanh” và Tên riêng của hộ kinh doanh. Tên riêng được viết bằng các chữ cái trong bảng chữ cái tiếng Việt, các chữ F, J, Z, W, có thể kèm theo chữ số, ký hiệu. Tên riêng hộ kinh doanh không được trùng với tên riêng của hộ kinh doanh đã đăng ký trong phạm vi huyện.

Về Ngành nghề kinh doanh của hộ kinh doanh:

Hộ kinh doanh có quyền tự do đăng ký ngành nghề kinh doanh khi đăng ký thành lập, đăng ký thay đổi nội dung đăng ký hộ kinh doanh. Hộ kinh doanh được quyền kinh doanh ngành nghề kinh doanh có điều kiện kể từ khi có đủ điều kiện theo quy định của pháp luật và phải đảm bảo đáp ứng các điều kiện đó trong suốt quá trình hoạt động.

Công ty/ Doanh nghiệp

Là tổ chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được đăng ký thành lập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh, có tư cách pháp nhân kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp. Chủ thể thành lập công ty có thể là cá nhân hoặc tổ chức có tư cách pháp nhân.

Theo Luật Doanh nghiệp hiện hành, các loại hình doanh nghiệp hiện nay gồm có: Công ty TNHH 1 thành viên, Công ty TNHH 2 thành viên trở lên, Công ty cổ phần, Công ty hợp danh, Doanh nghiệp tư nhân

Về tên công ty

Tên tiếng Việt của doanh nghiệp bao gồm hai thành tố theo thứ tự sau đây: Loại hình doanh nghiệp và Tên riêng của doanh nghiệp. Tên doanh nghiệp bằng tiếng nước ngoài là tên được dịch từ tên tiếng Việt sang một trong những tiếng nước ngoài hệ chữ La-tinh. Tuy nhiên, tên của công ty không được đặt tên trùng hoặc tên gây nhầm lẫn với tên của doanh nghiệp đã đăng ký; Sử dụng từ ngữ, ký hiệu vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc. Vì vậy, Trước khi đăng ký tên doanh nghiệp, doanh nghiệp tham khảo tên các doanh nghiệp đã đăng ký trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về đăng ký doanh nghiệp.

Sự khác nhau về quy mô kinh doanh

Sau đây chúng tôi sẽ lập bảng so sánh giữa 2 loại hình này cho bạn đọc dễ dàng hình dung, cụ thể nhau sau:

Tiêu chí so sánh giữa 2 loại hình	Doanh nghiệp	Hộ kinh doanh
Về quy mô kinh doanh	Không bị giới hạn về quy mô, vốn, địa điểm kinh doanh, công ty được phép xuất khẩu, nhập khẩu.	Có quy mô nhỏ, việc kinh doanh buôn bán phải lựa chọn một địa điểm cố định để đăng ký kinh doanh, có thể là nơi đăng ký hộ khẩu thường trú, nơi tạm trú hoặc địa điểm thường xuyên kinh doanh nhất. Nếu buôn bán lưu động, kinh doanh ngoài địa điểm kinh doanh phải thông báo cho cơ quan thuế, quản lý kinh doanh… vì vậy địa điểm kinh doanh, hộ kinh doanh có nhiều hạn chế hơn doanh nghiệp.
Về số lượng lao động	Không hạn chế	Giới hạn nhân công không quá 10 người
Về điều kiện kinh doanh	Phải đăng ký kinh doanh theo quy định của pháp luật doanh nghiệp và có con dấu	Chỉ trong một số trường hợp nhất định, đăng ký kinh doanh ở cơ quan cấp huyện và không có con dấu.
Về chế độ trách nhiệm	Chịu trách nhiệm hữu hạn trong phạm vi số vốn góp vào công ty (trừ doanh nghiệp tư nhân chịu trách nhiệm vô hạn)	Chịu trách nhiệm vô hạn bằng toàn bộ tài sản của hộ kinh doanh.
Nghĩa vụ kê khai và nộp thuế	Sẽ nộp thuế khoán thu theo doanh thu nên hàng tháng sẽ phải nộp khoản thuế nhất định cho nhà nước. Chủ hộ sẽ không phải quán quan tâm nhiều đến việc cân đối đầu ra đầu vào của đơn vị nhưng mô hình này các khoản thuế giá trị gia tăng đầu vào không hạch toán và hoàn được nên cũng khá lãng phí.	Thì bạn được quyền lựa chọn hình thức tính thuế theo phương pháp khấu trừ hay trực tiếp (giống với hộ kinh doanh), chủ doanh nghiệp sẽ phải chấp hành nhiều quy định về thuế và sổ sách kế toán nên thông thường bạn phải thuê kế toán. Luật sư thấy rằng nếu kinh doanh được thì việc bỏ chi phí thuê kế toán không phải điều gì quá bận tâm cho chủ doanh nghiệp, do đó bạn nên tập trung vào việc phương pháp tính thuế, loại hóa đơn đơn vị được dùng khi áp dụng theo mô hình công ty sẽ giúp đối tác thích làm việc với đơn vị bạn hơn mà lựa chọn mô hình hộ kinh doanh.

Nên thành lập hộ kinh doanh hay doanh nghiệp?

Từ những phân tích trên có thể đưa ra những ưu và nhược điểm sau của hộ kinh doanh và công ty/doanh nghiệp để trả lời cho câu hỏi nên thành lập hộ kinh doanh hay doanh nghiệp:

Ưu điểm:

Hộ kinh doanh:

• Phù hợp với những người muốn khởi nghiệp với quy mô nhỏ lẻ, không có kế hoạch mở rộng quy mô trong tương lai;
• Phù hợp với những người muốn khởi nghiệp với quy mô nhỏ lẻ, không có kế hoạch mở rộng quy mô trong tương lai;
• Phù hợp với những người muốn khởi nghiệp với quy mô nhỏ lẻ, không có kế hoạch mở rộng quy mô trong tương lai;
• Chế độ nghiệp vụ kế toán gọn nhẹ, đơn giản;
• Chấm dứt hoạt động kinh doanh: do ý chí của chủ nhân (cá nhân) hoặc nguyên tắc đa số (nhóm người), bị thu hồi giấy chứng nhận ĐKKD;
• Chủ sở hữu toàn quyền quyết định về hoạt động kinh doanh của mình.

Công ty/ doanh nghiệp:

• Có hoặc không có tư cách pháp nhân (tùy theo loại hình doanh nghiệp);
• Dễ dàng hơn trong việc tạo dựng lòng tin, uy tín đối với khách hàng, đối tác trong lần làm việc đầu tiên;
• Không giới hạn lao động được sử dụng;
• Không giới hạn quy mô, vốn và địa điểm kinh doanh (được thành lập các đơn vị phụ thuộc).

Nhược điểm

Hộ kinh doanh

• Không có tư cách pháp nhân, chủ hộ kinh doanh phải chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình;
• Tính chất hoạt động manh mún, nhỏ lẻ;
• Ít tạo dựng được lòng tin cho đối tác/khách hàng khi lần đầu làm việc;
• Bị hạn chế số lượng người lao động được sử dụng;
• Chỉ được đăng ký kinh doanh tại 1 địa điểm trên địa bàn cả nước, không thể mở thêm các đơn vị phụ thuộc.

Công ty/doanh nghiệp:

• Chế độ kế toán phức tạp, khó khăn cho người mới khởi nghiệp chưa có nghiệp vụ kế toán;
• Các quyết định liên quan đến hoạt động của công ty phải thông qua cuộc họp của hội đồng thành viên.

Nếu bạn còn thắc mắc nào khác về việc thành lập công ty hoặc hộ kinh doanh, cũng như quy trình, thủ tục, hồ sơ đăng ký… vui lòng liên hệ với luật Innosight để được hỗ trợ kịp thời. Nếu bạn đã có quyết định thành lập công ty hay hộ kinh doanh cá thể, nhưng không có thời gian đi làm và nộp hồ sơ, thì có thể tham khảo dịch vụ thành lập công ty, doanh nghiệp và dịch vụ đăng ký kinh doanh hộ cá thể của chúng tôi với mức phí cố định, trọn gói, cam kết không phát sinh.